W zeszłym roku Chiny wyłoniły się na światowego mistrza czystej energii, a ich majątek wyniósł 546 miliardów dolarów, czyli prawie połowę z 1,1 biliona dolarów, które napłynęły do tego sektora, gdy kraje na całym świecie spieszyły się ze wzmocnieniem swojego bezpieczeństwa energetycznego. Jednak te gigantyczne inwestycje niewiele pomogą w zmianie etykiety Chin jako największego truciciela planety, jeśli inwestycje tego kraju w paliwa kopalne są jakąkolwiek wskazówką. Chiny zatwierdziły ponad 50 gigawatów nowej energii węglowej w pierwszej połowie 2023 roku, ujawniła grupa ekologiczna Greenpeace. Chiny budują elektrownie węglowe w rekordowym tempie, próbując przeciwdziałać skutkom suszy na produkcję energii wodnej.
„Rząd Chin postawił siebie w sprzeczności między bezpieczeństwem energetycznym a transformacją energetyczną. Pekin jasno stwierdził, że energetyka węglowa będzie nadal rosła w „rozsądnym tempie” do 2030 r.” – powiedział agencji Reuters Gao Yuhe z Greenpeace.
W zeszłym roku wydobycie węgla w Chinach zwiększyło się o 9% do 4,5 miliarda ton, co stanowi ponad połowę całkowitego wydobycia na świecie, i ma nadal rosnąć w roku bieżącym, gdyż Pekin stara się zrównoważyć spadek produkcji energii wodnej o 22,9%.
Chiny nie są jedynym krajem, którego sektor hydroenergetyczny został dotknięty zmianami klimatycznymi. Produkcja energii elektrycznej ze źródeł wodnych spadła dość dramatycznie w Europie, Ameryce Północnej i Azji w 2023 r. w porównaniu z analogicznym okresem w 2022 r., przy czym całkowita światowa produkcja energii wodnej jest obecnie o 3% niższa od średniej w latach 2019–2021. Zmniejszone dostawy nieemisyjnej energii wodnej w tych regionach oznaczają, że przedsiębiorstwa użyteczności publicznej w coraz większym stopniu wykorzystują inne źródła energii, które można dystrybuować, ale powodują większe zanieczyszczenie, takie jak węgiel i gaz ziemny, aby zaspokoić zapotrzebowanie na energię elektryczną.
Niepokojące jest to, że Ameryka Północna, a zwłaszcza Stany Zjednoczone, jest najbardziej dotkniętym regionem na świecie. Bardziej suche niż normalnie warunki w Arizonie, Nevadzie, Waszyngtonie i Kolorado – wszystkich kluczowych stanach wodnych – doprowadziły do katastrofalnego, 17% spadku produkcji energii wodnej w kraju. Meksyk nie jest dużo lepszy, a produkcja spadła o około 15%.
Pozostała część Ameryki Łacińskiej radzi sobie znacznie lepiej, przy czym Brazylia, trzeci co do wielkości producent energii wodnej na świecie, odnotowuje wzrost produkcji o 3,4%, podczas gdy Kolumbia odnotowuje wzrost o około 10%.
Azja – największa na świecie energetyka wodna odpowiadająca za ~43% produkcji – nie została oszczędzona przez kryzys hydroenergetyczny. Chiny – największy producent na kontynencie, wytwarzający 30% światowych mocy produkcyjnych – odnotowały w tym roku niepokojący spadek produkcji o 7,2%, podczas gdy Indie, drugi co do wielkości producent, odnotowały spadek produkcji o 5%. Wietnam, dziewiąty co do wielkości światowy producent energii wodnej, obecnie przeżywający ogromną falę upałów, odnotował spadek produkcji o 10,5%.
Światowy kryzys energetyczny wywołany wojną Rosji na Ukrainie wywołał węglową „wiosnę” w Europie.
Kluczowym wynikiem szczytu klimatycznego COP26 było zobowiązanie się kilkudziesięciu krajów do zaprzestania wylesiania, ograniczenia emisji CO2 i metanu, a także zaprzestania inwestycji publicznych w energię węglową. W szczególności w odniesieniu do węgla łącznie 46 krajów podpisało oświadczenie dotyczące globalnego przejścia z węgla na czystą energię, obiecując „przyspieszenie odchodzenia od wytwarzania energii z węgla bez obniżonych emisji” i „zaprzestanie wydawania nowych pozwoleń na nowe projekty wytwarzania energii z węgla bez obniżonych emisji”.
Jednak niecały rok później wszystkie te obietnice poszły w niepamięć, a dziesiątki krajów próbowały wznowić wytwarzanie energii z węgla po tym, jak kryzys na Ukrainie wywołał globalny krach energetyczny.
Według raportu Observer Research Foundation zakłócenia w dostawach energii wywołane wojną Rosji z Ukrainą spowodowały jeszcze większy wzrost cen LNG, pozostawiając węgiel jako jedyną opcję dyspozycyjnej i niedrogiej energii w większości krajów Europy, w tym na trudnych rynkach Europy Zachodniej i Ameryki Północnej które mają wyraźną politykę wycofywania się z węgla.
Według „Washington Post” w Niemczech zaczęto naprawiać kopalnie i elektrownie węgla, które zostały zamknięte 10 lat temu, co obserwatorzy branży nazwali „wiosną” niemieckich elektrowni węglowych. To duży zwrot, biorąc pod uwagę, że celem Niemiec było wycofanie do 2038 roku całej energii elektrycznej wytwarzanej z węgla.
Inne kraje europejskie, takie jak Austria, Polska, Holandia i Grecja, również rozpoczęły ponowne uruchamianie elektrowni węglowych. Tymczasem Komisja Europejska udzieliła już rozgrzeszenia krajom zastępującym rosyjski gaz węglem i w rezultacie generującym wyższe emisje.
Kryzys energetyczny zmusza wiele krajów do ponownego przemyślenia swoich strategii energetycznych. Wielka Brytania podjęła decyzję o zniesieniu moratorium na szczelinowanie gazu łupkowego na rok 2019, ponieważ kraj zamierza zwiększyć krajowe zasoby energii i pomóc gospodarstwom domowym i przedsiębiorstwom borykającym się z problemem płacenia rosnących rachunków za energię. Tymczasem Japonia ogłosiła poważny zwrot w swojej polityce energetycznej po tym, jak naród azjatycki przyjął nową politykę promującą większe wykorzystanie energii jądrowej, skutecznie kończąc 11-letni zakaz i wycofywanie energii, które zostały wywołane katastrofą w Fukushimie.
W ramach nowej polityki Japonia zmaksymalizuje wykorzystanie istniejących reaktorów jądrowych poprzez ponowne uruchomienie jak największej ich liczby, przedłużenie żywotności starych reaktorów powyżej ich 60-letniego limitu, a także opracuje reaktory nowej generacji, które mają je zastąpić. Proponowane przepisy oznaczają całkowite odwrócenie środków bezpieczeństwa jądrowego przyjętych przez ten kraj po potężnym uderzeniu tsunami, które spowodowało stopienie trzech z sześciu reaktorów. Obawiając się reakcji opinii publicznej, rząd japoński zaprzestał budowy nowych reaktorów lub wymiany starzejących się.