Pomimo wielkich obietnic szybkiego odejścia od węgla, „najbrudniejszego paliwa kopalnego”, wiele krajów na całym świecie w dalszym ciągu w dużym stopniu opiera swoje potrzeby energetyczne na produkcji i imporcie węgla. Nie jest to zaskakujące ze strony takich krajów jak Chiny i Australia, które nie ukrywają, że są uzależnione od węgla, ale jest bardziej niepokojące, gdy pochodzą z krajów europejskich, które zaledwie w zeszłym roku ogłosiły cele odstawienia się od węgla do połowy dekady. Wzrost produkcji węgla oraz danych dotyczących importu i eksportu tego lata sugeruje, że świat jeszcze nie pozbył się uzależnienia od węgla. Import węgla do Chin wzrósł tego lata, ponieważ Chiny zdecydowały się na zakup rosyjskich dostaw po obniżonych cenach w związku z odejściem Europy i Stanów Zjednoczonych od rosyjskiej energii. W lipcu Chiny zaimportowały z Rosji o 15 procent więcej węgla niż w roku poprzednim, czyli szacunkowo 7,42 mln ton, co stanowi najwyższy poziom importu od pięciu lat. Wielu spodziewa się, że Chiny będą w dalszym ciągu zwiększać import taniego rosyjskiego węgla w ramach gromadzenia zapasów na zimowe miesiące. Zapotrzebowanie kraju na węgiel wzrosło już tego lata, gdy Chiny stanęły w obliczu rekordowej fali upałów.
Ponieważ rosyjska inwazja na Ukrainę doprowadziła do nałożenia przez USA i UE sankcji na rosyjską energię, Putin wprowadził znaczne zniżki na jej ropę, gaz i węgiel, aby przyciągnąć uwagę alternatywnych rynków. Pod koniec lipca rosyjski węgiel energetyczny sprzedawany był po cenie 150 dolarów za tonę, znacznie niższej niż ceny dostaw z australijskiego portu Newcastle, które kosztowały około 210 dolarów za tonę w cenie FOB.
W ostatnich miesiącach wzrósł nie tylko import węgla do Chin z Rosji, ale także poziom produkcji w tym kraju. Według danych Narodowego Biura Statystycznego w Chinach od stycznia do czerwca wydobyto 2,19 miliarda ton węgla, co oznacza wzrost o 11 procent rok do roku. Choć wiele osób obawia się, że uzależnienie od węgla będzie miało negatywny wpływ na cele Chin w zakresie dekarbonizacji, eksperci w branży uważają, że Chiny nadal są na dobrej drodze do powstrzymania ekspansji rynkowej w ciągu najbliższych kilku lat, a prezydent Chin Xi Jinping ogłosił ścisłą kontrolę węgla w Okres 14. planu pięcioletniego (2021–2025).
Oprócz Chin, Australia również odnotowała wzrost na rynku węgla. Od początku wojny na Ukrainie akcje australijskiego węgla wzrosły o około 150 procent, osiągając 5,47 dolara. Od stycznia akcje australijskiego producenta węgla Whitehaven wzrosły o 200 procent. Chociaż analitycy obawiają się, że akcje mają charakter wysoce spekulacyjny. Australijski analityk giełdowy Under, Peter Chilton, wyjaśnił: „To dobra firma, ale nastąpił ogromny wzrost cen akcji, który nie jest trwały”.
Pomimo dystansu wiele mocarstw europejskich zwraca się obecnie do Australii z prośbą o wypełnienie luki spowodowanej sankcjami na rosyjski węgiel. Ponadto Australia w dalszym ciągu zaopatruje kilka krajów azjatyckich w węgiel. Inni główni australijscy producenci węgla, New Hope, Terracom i Yancoal, również odnotowali wzrost cen akcji w ostatnich miesiącach. Zszokowało to wielu analityków, którzy spodziewali się spadku udziałów węgla w związku ze wzrostem liczby zobowiązań klimatycznych złożonych przez rządy na całym świecie po szczycie klimatycznym COP26 w listopadzie ubiegłego roku.
Ale nie tylko tradycyjne państwa produkujące węgiel są od niego uzależnione, ponieważ wydaje się, że wiele mocarstw europejskich wycofuje się ze swoich obietnic klimatycznych, ponownie witając węgiel w obliczu niedoborów i rosnących cen. W opublikowanym w zeszłym miesiącu raporcie Międzynarodowej Agencji Energetycznej (IEA) organizacja ta ostrzegła, że światowy popyt na węgiel może ponownie osiągnąć najwyższy poziom w historii, przy wzroście konsumpcji w UE o szacunkowo 7%, co spowoduje wzrost o 14% w 2021. Wiele krajów europejskich spodziewa się obecnie dalszego wykorzystania dużych ilości węgla co najmniej do 2023 r., ponieważ borykają się z niedoborami gazu i rosnącymi kosztami energii.
W Niemczech dyrektor finansowy firmy energetycznej RWE Michael Muller powiedział, że w perspektywie krótkoterminowej spółka będzie w dalszym ciągu spalać więcej węgla, aby zaspokoić zapotrzebowanie kraju na energię w obliczu poważnych niedoborów gazu. Niemcy uruchomiły już część swoich elektrowni węglowych i oczekuje się, że RWE będzie nadal zwiększać produkcję. Muller stwierdził: „RWE aktywnie wspiera rząd niemiecki lub rządy europejskie w zarządzaniu kryzysem energetycznym”. Dodał: „dlatego przywracamy dodatkowe moce produkcyjne węglowe, aby poradzić sobie z tą sytuacją”.
Tymczasem w Wielkiej Brytanii, która zobowiązała się do zamknięcia wszystkich swoich elektrowni węglowych rok wcześniej niż przewidywano do 2024 r., obecnie firmy energetyczne proszone są o zwiększenie produkcji węgla, aby pomóc krajowi uniknąć przerw w dostawie prądu w miesiącach zimowych. Zamknięcie elektrowni węglowej w Nottinghamshire zostanie teraz opóźnione, a kilka innych elektrowni będzie w stanie gotowości, aby w razie potrzeby zapewnić krajowej sieci energetycznej większą moc. Obecnie opóźnienia nie zagrażają osiągnięciu przez Wielką Brytanię celu na rok 2024, ale jeśli w przyszłym roku w Europie niedobory energii i wysokie ceny będą się utrzymywać, sytuacja może wkrótce się zmienić.
Ponieważ kraje będące tradycyjnymi producentami węgla w dalszym ciągu w dużym stopniu opierają się na paliwach kopalnych, kilka krajów europejskich również zwiększa zużycie węgla w obliczu niedoborów energii. Wojna na Ukrainie i trudne warunki pogodowe w Europie tego lata sprawiły, że mocarstwa państwowe, które wcześniej zobowiązały się do szybkiego odejścia od węgla, ponownie zaczęły polegać na elektrowniach węglowych.
Pylyp to doświadczony prywatny bankier i zarządzający aktywami.