Sary Arka (żółty grzbiet), zwany także kazachskimi małymi wzgórzami, to step w środkowym Kazachstanie z małymi wzgórzami.
Na terenie Saryarki znajdują się rezerwaty Korgalzhyn i Naurzum, które są wpisane na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.
Mokradła rezerwatu są ostoją dla gęsi rdzawoszyjej i 13 innych ptaków wymienionych w Czerwonej Księdze.
Warkocz stepowy z rodziny sieweczek, znajdujący się na czerwonej liście, zamieszkuje niezaorany step.
W czasach socjalizmu istniała tu dziewicza ziemia, którą zaorali młodzi budowniczowie komunizmu.
Saryarka zajmuje większą część terytorium środkowego Kazachstanu.
Na zachodzie graniczy z Płaskowyżem Turgajskim, na wschodzie z systemem górskim Saur-Tarbagatai, na północy z Niziną Północnokazachską, a na południowym zachodzie z Niziną Turańską.
Długość z zachodu na wschód wynosi 1200 km, szerokość w części wschodniej 400 km, w części zachodniej – do 900 km.
Saryarka to starożytny, mocno zniszczony region górski, składający się z wyrównanych wzgórz i małych pagórkowatych niskich gór.
Pomiędzy nimi znajdują się obszary wyrównane, duże i małe zagłębienia, baseny różniące się budową geologiczną i topografią.
Wschodnia część małych wzgórz jest wyniesiona w porównaniu z zachodnią.
Saryarka powstała ze skał osadowych i magmowych (granit, porfiryt, kwarcyt) paleozoiku.
W ukształtowaniu rzeźby tych miejsc dużą rolę odegrał kierunek występowania skał oraz procesy wietrzenia.
Dlatego te niskie góry są prawie zamienione w równinę.
W niektórych miejscach pozostałości gór zamieniają się w łagodnie pagórkowatą równinę.
Typowy krajobraz obejmuje niskie pagórkowate grzbiety wznoszące się na wysokość 50-150 m nad otaczającymi je płaskimi równinami.
Najwyższe góry znajdują się na wschodzie małych wzgórz.
Należą do nich Kyzylray – granitowy masyw górsko-wzgórze (najwyższy punkt Aksoran znajduje się na wysokości 1565 m), góry Karkaraly (1403 m), Kent (1460 m), Chingiztau (1300 m), Bayanaul (950 m).
Zbudowane są głównie ze skał osadowych i magmowych, wśród których dominują granity, porfiryty, kwarcyty, piaskowce i łupki.
Na północnych stokach rosną lasy sosnowe, natomiast na południowych stokach są nagie i skaliste.
U podnóża gór występują nagromadzenia fragmentów skał (kości skokowej).
W zachodniej części Saryarki znajduje się wiele zrównanych z ziemią i obniżonych obszarów, ale pozostało niewiele gór i wzgórz.
Starożytne skały osadowe i magmowe wczesnego paleozoiku widoczne są tu tylko na wysokich grzbietach skalistych.
A na równinach i zagłębieniach są zakopane pod osadami jeziornymi i morskimi okresu paleogenu.
Na kształtowanie się rzeźby tej części Saryarki, wraz z długim procesem wietrzenia, miały także wpływ skały osadowe okresu kredy i paleogenu.
Duży basen – depresja Tengiz-Kurgalzhin (304 m) – dzieli zachodnią część Saryarki na 2 części.
W północno-zachodniej części znajdują się Góry Kokshetau, w południowo-zachodniej części Góry Ulytau.
Góry Kokshetau nie są zbyt wysokie (około 900 m).
Zbudowane są z wapieni, kwarcytów i porfirytów paleozoicznych.
Ich zbocza są rozcięte przez płynące wody. W dolinach międzygórskich znajdują się niezwykle piękne jeziora, na których brzegach i zboczach rosną bory sosnowe.
Ulytau (1133 m) to pozostałości dużych antyklin leżących w kierunku południkowym, których podstawa składa się z granitu.
Zbocza gór zbudowane są z łupków, piaskowców i zlepieńców.
Są mocno rozczłonkowane.
Czasem można tu spotkać brzozy.
Okolice Ulytau to pagórkowata równina utworzona z różnych skał ilastych dolnego kenozoiku.
Saryarka jest bogata w minerały.
Zagłębie węglowe Karaganda i Ekibastuz to duże bazy paliwowe republiki.
Złoża Zhezkazganskoe, Karsakpaiskoe, Atasusskoe, Sayakskoe, Kounyratskoe są bogate w rudy miedzi, żelaza i manganu.
W złożu Zhairem wydobywa się metale rzadkie.
Ich dalsza obróbka odbywa się w dużych zakładach metalurgicznych w Karagandzie, Żezkazganie, Bałchaszu i Temirtau.
Ponieważ Saryarka położona jest daleko od oceanów i mórz, syberyjski antycyklon i arktyczne masy powietrza krążą tu bez przeszkód.
Dlatego klimat tutaj jest suchy i ostro kontynentalny.
Zima jest mroźna, średnia temperatura w styczniu wynosi -14… -18°C, maksymalnie do -40°C.
Lato jest suche, gorące, średnia temperatura lipca wynosi +20°…+24°C, maksymalnie +35°C.
Średnie roczne opady wynoszą 200-300 mm.
Na obszarach górskich o małych wzgórzach opady wynoszą więcej – 370 mm.
Na małych wzgórzach płynie wiele rzek, największe z nich to Esil, Nura, Sarysu, Selety, Shiderti, Tokyrau.
Rzeki zasilane są głównie wiosennymi roztopami śniegu.
W czasie wezbrania przelewają się z brzegów i tworzą szeroką równinę zalewową.
W miesiącach letnich rzeki stają się płytkie, tworząc rozlewiska i starorzecza, a ich koryta często wysychają.
Stały przepływ obserwuje się jedynie na rzece Yesil.
Aby zapewnić temu regionowi świeżą wodę, zbudowano kanał Ertys-Karaganda.
W Saryarce jest wiele słonych jezior.
Jeziora słodkowodne znajdują się głównie na obszarze Wyżyny Kokszetawskiej – są to Borovoye, Shchuchye i Kurgalzhin.
Część dziewiczego stepu, jeziora Kurgalzhin i Tengiz oraz przyległe obszary tworzą terytorium Rezerwatu Przyrody Kurgalzhinsky.
Saryarkę charakteryzuje krajobraz stref stepowych, półpustynnych i pustynnych.
W okolicach Kokshetau, Atbasar i na brzegach rzeki Yesil dominują gleby czarnoziemne.
Uprawia się tu pszenicę.
Na nizinach i wzgórzach występują lasy sosnowe i brzozowe (kolki).
Południowa część strefy stepowej, depresja Tengiz-Kurgalzhin, dorzecze rzeki Sarysu, terytoria pasm górskich Ulytau, Karkaraly i Chingiztau należą do strefy półpustynnej.
Jego klimat jest suchy.
Na glebach ciemnych kasztanowców w szacie roślinnej dominuje piołun, kostrzewa i trawa pierzasta.
Doliny rzek i zbocza górskie porośnięte są roślinnością łąkową, rosną tu topole, brzozy, sosny, jałowce i wierzby.
Strefa półpustynna jest dogodna do wykorzystania jako pastwisko do wypasu zwierząt gospodarskich.
Strefa pustynna obejmuje południowe regiony małych wzgórz Kazachstanu (południowe podnóże Ulytau, okolice Żezkazganu, region Północnych Bałchaszów).
Tutaj, na brązowych glebach pustynnych, rośnie biyurgun, piołun, wiązówka zwyczajna, karagana, trawa pierzasta, kostrzewa, komosa ryżowa itp.
Faunę tworzą różne gatunki zwierząt przystosowane do warunków bytowania w strefie stepowej, półpustynnej i pustynnej.
Jelenie i sarny żyją w lasach sosnowych, a saigi, wilki i lisy żyją na obszarach stepowych i półpustynnych.
Na jeziorach żyje wiele ptaków.
W 1968 r. Utworzono Rezerwat Przyrody Kurgalzhinsky.
Tutaj na obszarze 258,9 tys. ha chronionych jest 41 gatunków zwierząt, 315 gatunków ptaków, 14 gatunków ryb i 343 gatunki roślin.
Na nizinach Saryarki wszędzie: w jeziorach, na ich brzegach można zobaczyć fantazyjne skały i kamienne rzeźby wyrzeźbione przez wiatr i deszcz: w Kokshetau – „Wielbłąd”, „Śpiący rycerz”, „Sfinks”, „Zhumbaktas”, „ Złoty Orzeł”, „Okzhetpes” , w Karkaraly – „Kamienna ropucha”, w górach Bayanaul – „Baba Jaga” itp.
Te egzotyczne skały otoczone są niezwykle piękną przyrodą. Góry Kokshetau, Karkaraly i Bayanaul to najbardziej malownicze miejsca w Kazachstanie, dokąd przyjeżdża wielu turystów.